موفه یا رابط انبساطی یکی از مهم‌ترین اتصالاتی است که برای کاهش اثر تخریبی پدیده‌های انبساط و انقباض بر سیستم فاضلابی و جلوگیری از تغییر شکل آن، به کار گرفته می‌شود. به بیان دیگر، موفه، به عنوان یک پوشش یا کاور، با قرارگیری بر روی لوله و اتصالات فاضلابی، پیوند موجود را به اتصالی محکم و محافظت‌شده تبدیل میکند.
موفه لوله فاضلاب برای استفاده در سیستم های فاضلاب خانگی و صنعتی مناسب است. این نوع اتصال معمولاً در نقاطی مانند اتصالات درون دیوارها یا زیر زمین که نیاز به حفاظت و ایمنی بیشتری دارند مورد استفاده قرار می گیرد.
در ادامه‌ی این مطلب با موفه فاضلابی، کاربرد، انواع و اجزاء آن بیشتر آشنا خواهیم شد.
موفه فاضلاب چیست؟
خطوط لوله، به ویژه لولههای فاضلاب که اغلب در نواحی پرفشار تعبیه می‌شوند، با تهدیدهای درونی و بیرونی بسیاری مواجه‌اند. یکی از خطرناک‌ترین عواملی که بروز آن سبب آسیب رسیدن به لولههای فاضلاب و به تبع آن کل سیستم فاضلابی و بعضاً ساختمان می‌گردد، فشارهای داخلی و خارجی، رانش و تنش، انبساط و انقباض، کش آمدن لوله و نشت‌دهی آن است؛ بنابراین یافتن چاره‌ای که مانع از بروز این آسیب‌ها گردد، ضروری به نظر می‌رسد.
استفاده از موفه یا رابط انبساطی در سیستم فاضلاب دقیقاً همان راه‌حلی است که با خنثی کردن تغییرات طولی ناشی از انبساط و انقباض به پایداری شبکه و در نهایت دوام عمر ساختمان کمک میکند.
کاربرد موفه فاضلاب
کاربرد اصلی موفه فاضلاب، همانطور که پیش از این نیز بدان اشاره شد، به حداقل رساندن آثار ناشی از انبساط و انقباض لوله‌ها و اتصالات فاضلابی است و پیش‌گیری از بروز شکستگی آن‌ها است.
علاوه‌بر این، موفه فاضلاب به دلیل خاصیت کشویی آن، جهت تعمیرات سیستم فاضلابی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. ظاهر استوانه‌ای شکل موفه با دهانه‌های نامساوی و نیز وجود حلقه‌ی آب‌بندی در بالای آن، این امکان را به نصاب می‌دهد تا در مواردی که امکان جوشکاری به دلیل وجود فضای کم فراهم نیست، از موفه استفاده نماید.
انواع موفه فاضلابی
موفه‌های فاضلابی با متریال‌های مختلفی تولید می‌شوند که این موضوع علاوه‌بر خواص فیزیکی و شیمیایی آن‌ها، بر نحوه‌ی اتصالشان نیز تأثیرگذار است.
در میان انواع مختلف موفه فاضلابی با جنس‌های مختلف، موفه‌های پلیاتیلن و پولیکا از شناخته‌شده‌ترین آن‌ها به شمار می‌روند. علاوه‌بر این، براساس شیوه‌های مرسوم اتصال نیز موفه را می‌توان به دسته‌های پوش‌فیت، جوشی، چسبی و رزوه‌ای طبقه‌بندی کرد.
موفه پلی اتیلن
برای ایجاد اتصال بین دو لوله‌ی پلیاتیلن می‌توان از انواع اتصالات الکتروفیوژن و یا اتصالات پوش‌فیت استفاده کرد، اما در شرایطی که ازهم‌گسستگی اتصال به دلیل تغییرات دما و یا رانش وجود دارد، بهترین گزینه‌ی ممکن استفاده از موفه فاضلابی است.
از آن‌جایی که پلیاتیلن به عنوان پرمصرف‌ترین پلیمر موجود در جهان شناخته می‌شود، موفه پلیاتیلن را نیز می‌توان یکی از پرکاربردترین انواع موفه دانست که خود در سه نوع موفه بلند، موفه کوتاه و موفه رابط تولید می‌گردد.
موفه بلند پلی اتیلن
استفاده از موفه بلند فاضلابی جهت جلوگیری از بروز اختلال در آب‌بندی سیستمهای فاضلابی از اهمیت بالایی برخوردار است. این نوع از اتصالات پلی اتیلن (HDPE) اغلب با گرید PE80 و PE100 تولید شده و قابلیت جذب تغییرات طول تا حداکثر 6 متر لوله دارد.
این نوع موفه برای اتصال لولههای پلیاتیلن با قطر بزرگ و به صورت عمودی به کار می رود و با استفاده از روش‌های مختلفی مانند جوشکاری یا اتصالات مکانیکی، پیوند محکمی بین لوله‌ها برقرار میکند.
موفه کوتاه پلی اتیلن
موفه کوتاه پلی اتیلن نیز مشخصات و کاربردی همچون موفه بلند دارد با این تفاوت که به علت ارتفاع کمتر، قابلیت جذب تغییرات طول تا حداکثر 3 متر لوله دارد.
روش نصب موفه پلی اتیلن
برای نصب موفه پلیاتیلن بهتر است از آچار مخصوص این کار استفاده شود. توجه داشته باشید که اگر در فرایند نصب موفه پلی اتیلن نقصی وجود داشته باشد، کل سیستم فاضلابی با مشکل مواجه خواهد شد، بنابراین، پیشنهاد می‌شود به دلیل تأثیر مستقیم شیوه‌ی نصب اصولی موفه بر کارکرد آن، این امر توسط متخصصین حرفه‌ای انجام گیرد.
موفه پولیکا
موفه پلیکا از جنس پی.وی.سی تولید شده و برای اتصال آن از روش‌های چسبی و پوش‌فیت استفاده می‌شود. این پوشش علاوه‌بر اتصال محکم، وظیفه‌ی حفاظت از اتصالات را نیز بر عهده داشته و میتواند از آن‌ها در برابر عواملی چون آب، خاک، نور خورشید، حشرات و تغییرات دمایی محافظت کند.
موفه پوش فیت
موفه پیش فیت دارای طراحی خاصی است که امکان نصب و جدا کردن آن را به‌سادگی فراهم میکند. این نوع موفه اغلب به صورت یک‌سر اورینگ و یک‌سر چسبی ارائه می‌شود و با نصب در فاصله‌های مناسب، قابلیت انعطاف‌پذیری شبکه را در برابر نشست ساختمان، زلزله، انبساط و انقباض شبکه و … افزایش می‌دهد.
موفه چسبی
موفه چسبی که اغلب جهت اتصال لولههای پولیکا به کار می‌رود، در ابعاد متفاوتی تولید شده و در تأسیسات مختلفی اعم از سیستم آبرسانی و فاضلاب ساختمان، سیستم تخلیه آب باران، سیستم آبیاری تحت فشار و سیستم فاضلاب شهری استفاده می‌شود.
موفه رزوه ای
موفه رزوه‌ای نیز چون دیگر انواع اتصالات رزوه‌ای به صورت پیچشی (Threaded) نصب شده و از بهترین سوکت‌های رابط انبساطی برای سیستمهای تحت فشار به شمار می‌رود.
موفه جوشی
موفه جوشی که به دلیل کاربرد در اتصالات پلیاتیلن اغلب به عنوان موفه جوشی پلی اتیلن شناخته می‌شود، همانطور که از نام آن نیز برمی‌آید با ذوب کردن محل تماس به لوله جوش خورده و پیوند محکمی را به وجود می‌آورد.
اجزاء موفه
بدنه موفه: بدنه موفه اندازه‌ای معادل ۲۰ سانتی‌متر دارد و از یک سمت به مادگی محصول دیگر و از یک سمت -اغلب به کمک اورینگ- به نرینگی محصول دیگر متصل می‌شود.
در موفه: این قطعه به حالت رزوه‌ای و به همراه قطعه اورینگ به بدنه متصل شده و شرایط برای اتصال بدنه به انشعابات و لولههای دیگر را فراهم میکند.
اورینگ موفه: باتوجه به ساختار درب و بدنه موفه، یک عدد اورینگ با خاصیت انعطاف‌پذیری که نقش آب‌بندی و استحکام اتصال محصول به سایر محصولات سیستم و همچنین قابلیت ارتجاعی در موراد نشست ساختمان را ایفا میکند نیز در ساختار آن قرار می‌گیرد.
مزایای استفاده از موفه
استفاده از موفه در سیستم فاضلابی مزایای بسیاری دارد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- این اتصالات در مقابل ترک‌خوردگی، فشار و شکست بسیار ایمن و مقاوم هستند.
- مقاومت مکانیکی بالایی در مقابل ضربه و فشار خارجی و داخلی دارند.
- در برابر مواد شیمیایی همچون اسیدها و بازها مقاومت بالایی نشان می‌دهند.
- در اغلب موارد نسبت به اشتعال و آتش‌سوزی مقاومند.
- زمین‌لرزه و دیگر ارتعاشات به روی لوله‌ها کم‌ترین اثر منفی را دارد.
- با نصب آن‌ها نفوذ جانوران موذی به سیستم فاضلابی تا حد زیادی محدود می‌شود.
- برای نصب نیاز به صرف هزینه‌های بالا ندارند.
- سبک هستند و بار زیادی را به سیستم تحمیل نمی‌کنند.
- از قابلیت بازیافت وسازگاری با محیط زیست برخوردارند.
- در مجموع عمر سیستم فاضلابی را تا حد زیادی بالا می‌برند.
راهنمای خرید موفه فاضلاب
نکاتی وجود دارد که پیش از خرید موفه فاضلابی می‌بایست حتماً در نظر گرفته شوند.
- جنس موفه: موفه فاضلابی با متریال‌های مختلفی تولید می‌شود و انتخاب آن میتواند از عواملی چون جنس لوله، نحوه‌ی اتصال مورد نظر، فشار سیستم و … متأثر باشد.
- اندازه موفه: اندازه و قطر موفه یکی از فاکتورهای مؤثر در انتخاب آن است؛ چرا که انتخاب اندازه نامناسب ممکن است به نشتی یا بروز مشکلات دیگر منجر شود.
- نوع اتصال: بسته به نیاز و نوع سیستم فاضلاب می‌توان از موفه‌هایی با شیوه‌ی اتصال متفاوت اعم از جوشی، پوش‌فیت، چسبی و رزوه‌ای استفاده کرد.
- استانداردها و گواهینامه‌ها: بهره‌مندی از استانداردها و گواهینامه‌های داخلی و بین‌المللی یکی از بهترین ضمانت‌های کیفیت موفه و دیگر اتصالات فاضلابی به شمار می‌رود
- قیمت: قبل از خرید، قیمت‌ها را مقایسه کنید تا مطمئن شوید که قیمت تمام‌شده‌ی محصول (قیمت به علاوه هزینه نصب و …) با پیش‌بینی‌ها و براوردهای مالی صورت‌گرفته متناسب است.
با توجه به این نکات می توانید یک موفه فاضلاب با کیفیت و مناسب را خریداری کنید.
سوالات متداول کاربران درباره موفه فاضلاب
+ تفاوت موفه و بوشن (کوپلینگ) چیست؟
- استفاده از بوشن (کوپلینگ) و موفه از متداول‌ترین روش‌های برقراری اتصال در سیستم فاضلابی و افزایش طول لوله‌ها به شمار می‌رود، اما تفاوت این دو محصول در این است که موفه ارتعاشات مسیر لوله را جذب میکند، در حالی که کوپلینگ مسیریابی و طراحی لوله را تسهیل می‌نماید. علاوه‌بر این، در بوشن هر دوسر قطعه مجهز به مادگی است، اما در موفه یک سر نرینگی و یک سر دیگر مادگی است.
+ آیا موفه‌ها قابلیت استفاده در هر نوع سیستم فاضلاب را دارند؟
- بله، موفه‌ها به طور کلی قابل استفاده در هر نوع سیستم فاضلابی از جمله سیستمهای فاضلاب خانگی و صنعتی هستند، اما با توجه به نیازهای خاص سیستم فاضلاب و نوع لوله‌ها، نوع و اندازه موفه میتواند متفاوت باشد.
+ آیا موفه در لوله و اتصالات پلی پروپیلن نیز کاربرد دارد؟
- از آن‌جایی که لوله و اتصالات پلی‌پروپیلن یا پوش فیت خود قابلیت جذب ارتعاشات را دارند، بنابراین جهت اتصال آن‌ها وجود سوکت رابط کافی است و نیازی به استفاده از موفه وجود ندارد.